Ambasada Italije u Sarajevu promovira kulturne odnose i difuziju italijanskog jezika i kulture u Bosni i Hercegovini putem mnogobrojnih aktivnosti u višestrukim poljima. Kulturna dimenzija zauzima centralni položaj u italijanskom diplomatskom djelovanju u Bosni i Hercegovini, u smislu instrumenta pomirenja i konsolidacije bilateralnih odnosa također. Dejstvo predstavništva, sukladno je Bilateralnom sporazumu o saradnji između dviju zemalja u domenu kulture, obrazovanja i sporta, potpisanom u Mostaru 2004. i na snazi od 2015. Raznolikost širokog spektra događaja koje podržava i organizira ovo predstavništvo sertificiraju Italiju za mjesto među osnovnim kulturnim partnerima Bosne i Hercegovine.
Inicijative Ambasade, iz domena kulture, alimentiraju se, nadalje, konsolidiranim oblicima saradnje s glavnim festivalima u zemlji. Iste se savršeno uklapaju u vizuru podrške svim mjestima susreta italijanskih i bosanskohercegovačkih umjetničkih svjetova, nadasve kroz učešće italijanskih umjetnika u kulturnim manifestacijama u Bosni i Hercegovini. Među mnogobrojnim subjektima s kojima Ambasada održava aktivnosti partnerstva i podrške, pominju se Sarajevo Film Festival (SFF), Međunarodni festival stripa u Mostaru (MOSTRIP), Međunarodni gitarski festival u Sarajevu (SIGF) i Međunarodni teatarski festival u Sarajevu (MESS).
Pokroviteljstvo i promocija kulturnih događaja
Ambasada organizira brojne kulturne događaje, kako samostalno, tako i u saradnji s drugim institucijama koje djeluju u Sarajevu i u drugim gradovima Bosne i Hercegovine, među kojima su domaći odbor mreže EUNIC (koja okuplja ambasade i institute za kulturu zemalja-članica Evropske unije u Bosni i Hercegovini) i sarajevski odbor Društva „Dante Alighieri“. Među osnovnim inicijativama, godišnjeg karaktera, napomenuli bismo sljedeće:
- “Dan italijanskog dizajna” u martu.
Izdanje 2023, posvećeno dizajnu svjetla, odvijalo se u partnerstvu s Akademijom likovnih umjetnosti u Sarajevu, i tom prilikom, vizualni umjetnik Franz Cerami, predstavio je svjetlosnu instalaciju “Lumina”;
- “Dani italijanskog filma” u junu, uz projekcije u glavnim gradovima zemlje;
- “Sedmica italijanskog jezika” u oktobru, u partnerstvu sa školama i univerzitetima u kojima se izučava italijanski jezik;
- “Sedmica italijanske kuhinje” u novembru, koja involvira kuhare iz domaćih restorana i italijanske šefove. Izdanje 2022, odvijalo se u saradnji s Regijom Puglia.
Osnovne inicijative posljednjih godina
Ambasada Italije u Sarajevu sprovodila je temeljnu aktivnost podsticaja i olakšavanja u cilju postizanja historijskog sporazuma, potpisanog 2022., o izgradnji Muzeja savremene umjetnosti „Ars Aevi“, namijenjenog smještanju istoimene kolekcije – i reafirmiranju projekta nakon višegodišnjeg mirovanja. Idejno arhitektonsko rješenje Muzeja, osmislio je i donirao arhitekta međunarodnog renomea Renzo Piano, i isto je konačno pretočeno u izvedbeni projekat 2023. zahvaljujući namjenskom grantu agencije AICS, koga će slijediti međunarodna kampanja prikupljanja sredstava za izgradnju samog zdanja.
Kolekciju, koja će biti smještena u ovom zdanju, sačinjava oko 150 umjetničkih djela, doniranih Sarajevu tokom rata devedesetih godina od strane uglednih internacionalnih umjetnika (među kojima je maestro Michelangelo Pistoletto) s namjerom da podrže grad u opsadi i isprate njegov civilni, etički i kulturni preporod. Iz toga proizilazi značaj, simbolički također, koga taj projekat ima za italijansku kulturnu diplomaciju u Bosni i Hercegovini, predstavljajući simbol preporoda, pomirenja i međuetničkog dijaloga, kao i simbol budućeg neizostavnog referentnog mjesta za kulturni život cjelokupnog balkanskog područja.
U tom okviru, 2017. godine, Ambasada je organizirala umjetnički performans „Treći raj“ s maestrom Michelangelom Pistolettom (proglašenim počasnim građaninom Sarajeva) – i uz kuratorstvo Manuele Gandini, koji je donirao gradu Sarajevu još jedno svoje znamenito djelo “Mjesto multireligijske i svjetovne meditacije”, i ovdje u domenu projekta „Ars Aevi“. Djelo je, u formi stalne postavke, izloženo u Historijskom muzeju Bosne i Hercegovine.
Predstavništvo, nadalje, održava usku saradnju sa Sarajevskom filharmonijom koja često ugošćava italijanske umjetnike koji nastupaju na prestižnoj sceni Narodnog pozorišta u Sarajevu. Pomenuli bismo naročito nastup sopranistice Martine Bortolotti von Haderburg koja je, na Novogodišnjem koncertu 2022., izvela neke od najčuvenijih arija italijanske opere. Najavljujemo, potom, jedan događaj od naročitog značaja, povodom stogodišnjice osnivanja Sarajevske filharmonije: koncert maestra Riccarda Mutija koji će biti održan 11. oktobra 2023. u prijestolnici Bosne i Hercegovine. Maestro konsolidira tako snažnu vezu s gradom, u kome je već dirigirao, 1997. i 2009.
Godine 2023., u Sarajevu je organizirana revija koncerata „Italijanskog muzičkog maja” koja je metaforički ispratila grad do svečanosti obilježavanja Dana Republike; protagonisti revije bili su saksofonista i kompozitor Michele Biasutti i mlada gitaristikinja Cristina Galietto, koja je već ranije bila u Sarajevu, 2022. godine, radi Međunarodnog gitarskog festivala. Ambasada redovno sarađuje s ovim festivalom, godišnjeg karaktera, posvećenim novim nadama međunarodne gitarske umjetnosti. Italija je bila protagonistom izdanja 2023 čija je inauguralna večer bila posvećena italijanskoj muzici uz nastup dueta Andrea De Vitis – Simone Vallerotonda, mladih gitarista, afirmiranih na internacionalnom nivou.
Pored muzike, kulturno zalaganje Ambasade se konkretizira i u domenu vizualne umjetnosti, uz postavke izložbi koje animiraju mnogobrojne posjetitelje i potvrđuju se kao dragocjeni trenuci okupljanja različitih komponenata domaćeg društva, bez političkih, etničkih ili religijskih distinkcija. Pomenuli bismo naročito, recentnije izložbe slika “La luce si colora” maestra Claudio-a Malacarne-a iz Mantove, “Veličanstvene arhitekture” i “Potez skakača” maestra Luigi-ja Ballarin-a iz Venecije, organizirane tokom 2022. i 2023.
