Građanski status odnosi se na kompleks činjenica ili očitovanja volje svojstvenih životu građanina: rođenje, brak, građanska zajednica, smrt, razvod, državljanstvo. Registracija takvih činjenica spada u nadležnost maticnih ureda, čije dužnosti u Italiji obavljaju opstine, a u inostranstvu konzularni uredi.
Konzularni ured Ambasade Italije u Sarajevu posebno se brine o prijemu dokumenata koje su izdale strani organi i dostavljaju ih italijanskim opstinama na prepis.
Sektor za gradjanski status Konzularnog ureda pomaže sunarodnjacima koji borave u Bosni i Hercegovini u provođenju sljedećih postupaka:
- Objava vjenčanja na konzularnoj oglasnoj tabli;
- Sklapanje braka u Konzulatu, osim ako se domaći zakoni tome protive (pri italijanskom konzularnom uredu u Bosni i Hercegovini se moze sklopiti brak samo između dvoje italijanskih državljana);
- Izdavanje odobrenja za sklapanje braka kod nadležnih lokalnih vlasti;
- Slanje zahtjeva za promjenu imena ili prezimena, jer je smiješno ili sramotno, nadležnim prefekturama;
- Prijem i slanje sudskih presuda o razvodu braka nadležnim opstinama na prepis.
Kako bi iskoristio ove usluge, italijanski državljanin sa prebivalištem u Bosni i Hercegovini mora se prvo prijaviti u Registar Italijana koji borave u instranstvu (usluga dostupna na portalu FAST-IT)
ZAHTJEVI ZA IZDAVANJEM DOKUMENATA
N.B.: Konzularni ured ne izdaje izvod iz matične knjige rođenih, vjenčanih i umrlih. Stoga će ih morati zatražiti od nadležnih općina. Ako su se rođenje, vjenčanje ili smrt dogodili u inostranstvu, mogu se zatražiti ili od strane općine ili od italijanske opstine koja je izvrsila prepis.
Konzularni ured može izdati sljedeće potvrde, nakon plaćanja potrebnih konzularnih taksi:
- potvrdu o upisu u konzularni registar
- potvrdu o upisu porodice u konzularni registar
- uvjerenje o državljanstvu (za izdavanje uvjerenja potrebno je vrijeme potrebno za zakonom propisane provjere)
- potvrdu o slobodnom bracnom stanju
Sljedeće dokumente mogu izdati samo italijanske opštine:
- rodni list ili izvod iz matične knjige rođenih
- vjencani list ili izvod iz registra vjenčanih
- smrtni list ili izvod iz registra umrlih lica
- AIRE potvrda o registraciji
Sljedeće dokumente potom izdaju isključivo italijanski sudovi:
- uvjerenje o nekaznjavanju i uvjerenje da se vodi sudski postupak
- pravosnazna sudska presuda o razvodu
ROĐENJE
Djeca italijanskih državljana, iako su rođena u Bosni i Hercegovini i eventualno imaju neko drugo državljanstvo, su italijanski državljani.
Za prijavu rođenja potrebno je Konzularnom uredu predočiti sljedeće dokumente:
- višejezični izvod iz matične knjige rođenih, izdat od strane nadležnog Maticnog ureda države u kojoj boravite. Na temelju Bečke konvencije od 8. septembra 1976., čl. 8, čija je Bosna i Hercegovina također potpisnica, višejezični izvodi se prihvaćaju na teritoriju svake od država vezanih navedenom Konvencijom bez legalizacije ili ekvivalentne formalnosti;
- dokumentacija kojom se dokazuje italijansko državljanstvo barem jednog od roditelja (licna karta , italijanski pasos) ili zamjenska izjava kojom se dokazuje italijansko državljanstvo barem jednog od roditelja (ako nije upisan u konzularni registar).
Za djecu rođenu izvan braka potrebna je dokumentacija kojom se dokazuje priznanje od oca za potrebe prijepisa rodnog lista.
Nakon presude br. 286/2016 Ustavnog suda, za potrebe prijepisa dopušteni su i rodni listovi roditelja italijanskog državljanstva koji uz prezime oca nose i majčino prezime. Uz rodni list potrebno je priložiti dokaz o zajedničkoj volji roditelja da i dijete nosi prezime majke.
Da bi se izvršio prepis pri italijanskoj opštini , upotrijebite odgovarajući obrazac uz prilaganje kopije ličnog dokumenta.
BRAK
Brak sklopljen u Bosni i Hercegovini, da bi imao vrijednost u Italiji, mora biti registriran u nadležnoj opštini.
Italijanski državljanin može se obratiti konzularnom uredu i zatražiti odobrenje potrebno za sklapanje braka pred nadležnim stranim organima.
Potrebno je konzularnom uredu predočiti vjenčani list koji su izdale lokalne vlasti, u višejezičnom međunarodnom formatu ili – ako nije sastavljen u višejezičnom formatu – s odgovarajućim apostille pečatom (i na izvornom dokumentu i na prijevodu), za naknadno prosljeđivanje italijanskoj opstini na prepis, koristeći odgovarajući obrazac, uz prilaganje kopije ličnog dokumenta.
RAZVOD
Presuda o razvodu braka izrečena u Bosni i Hercegovini ne smatra se automatski pravovaljanom u Italiji.
Dokumenti potrebni za prepis su:
- pravomoćna presuda ovjerena pecatom apostilie;
- službeni prijevod presude, takodje ovjeren pecatom apostilie;
- izjava umjesto javnobilježničkog akta;
- fotokopiju cjelokupne priložene dokumentacije.
Ako su dokumenti važeći prema zakonodavstvu mjesta izdavanja, Konzularni ured šalje dokumente italijanskoj opštini na prepis.
Za prepis pri italijanskoj opštini, upotrijebite odgovarajući obrazac uz prilaganje kopije ličnog dokumenta.
SMRT
Smrt italijanskog državljanina u Bosni i Hercegovini mora biti registrirana u Italiji.
Dokumenti potrebni za prijavu smrti su:
- smrtni list izdat od strane nadležnog matičnog ureda u zemlji prebivališta, u višejezičnom međunarodnom formatu ili – ako nije sastavljen u višejezičnom formatu – s odgovarajućim apostille pečatom (i na izvornom dokumentu i na prijevodu);
- dokumentacija koja se odnosi na državljanstvo umrle osobe: lična karta, pasoš.
Za prepis pri italijanskoj opštini, upotrijebite odgovarajući obrazac uz prilaganje kopije lčcnog dokumenta.
CIVILNA UNIJA
5.juna 2016. stupio je na snagu zakon od 20. maja 2016., br. 76 “Uređenje građanskih zajednica osoba istog spola i uređenje izvanbračne zajednice”. Zakon uređuje, s jedne strane, vezu između dvije osobe istog spola, nazvanu “građanska zajednica” i, s druge strane, de facto suživot između dvije osobe istog spola ili različitih spolova
Italijanski državljanin koji namjerava sklopiti građansku zajednicu u inostranstvu može nadležnom italijanskom konzularnom uredu podnijeti zahtjev. Građanske zajednice uspostavljene u italijanskom konzularnom uredu upisuju se u registre građanskog statusa italijanskog državljanina pri opštini u kojoj je registrovan u AIRE.
Sukladno Bečkoj konvenciji o konzularnim odnosima iz 1963., italijansko konzularno tijelo može obavljati poslove matičara sve dok one ne isključuju zakone i propise države koja daje akreditaciju.
Zakon također predviđa prepis u Italiji braka ili građanske zajednice između osoba istog spola – od kojih barem jedna ima italijansko državljanstvo – uspostavljenih pred stranim vlastima. Stoga italijanski državljani koji su sklopili brak ili građansku zajednicu u inostranstvu s osobom istog spola, čak i prije stupanja na snagu Zakona 76/2016, imaju obvezu poslati Maticnom uredu nadležnog konzulatapo mjestu prebivališta odnosni dokument radi prepisa u Italiji.
Kako bi građanska zajednica registrirana u inostranstvu imala vrijednost u Italiji, mora biti prepisana pri nadležnoj opstini.
Odgovornost zainteresirane strane je da konzularnom uredu predoči potvrdu o građanskoj zajednici radi naknadnog prosljeđivanja italijanskoj općini na prepis, koristeći odgovarajući obrazac, prilažući kopiju ličnog dokumenta.
Sve potvrde o građanskom statusu koje su izdale lokalne vlasti moraju biti predočene u orignalu i, prema potrebi, legalizirane i prevedene na italijanski jezik, kako bi ih konzularni ured poslao nadležnim opštinama.